Tachograf analogowy to urządzenie, które zna każdy kierowca ciężarówki i autobusu. Nie wszyscy do końca wiedzą jak prawidłowo z niego korzystać i co zrobić, aby uchronić się przed nieprzyjemną sytuacją podczas kontroli. Na jakie szczegóły należy zwracać szczególną uwagę podczas używania? Co mogą odczytać z tarczki osoby użytkujące, a co jest w stanie odczytać biegły sądowy? Na te i na inne pytania odpowiemy w artykule poniżej. W Polsce montaż tachografów, które rejestrują samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy oraz postoju, jest obowiązkowy od 1 kwietnia 1999 roku. Obowiązek ten dotyczy pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 9 ton i powyżej, które zostały zarejestrowane po 31 grudnia 1984 roku, pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej 3,5 tony wyprodukowanych po 31 grudnia 1999 roku.

 

Jak korzystać z tachografu?

Tachograf to nie wszystko, bowiem równie ważnym, o ile nie ważniejszym elementem składającym się na całość procesu rejestracji jest wykresówka, która potocznie jest nazywana tarczką. Jest to okrągła kartka papieru, na której tzw. rysik znajdujący się w tachografie rejestruje poszczególne parametry jazdy. Warto wiedzieć, że tarczka jest dokumentem urzędowym i podlega ona szczególnej ochronie. Dlatego też właściciele firm przewozowych mają obowiązek ich przechowywania przez czas 1 roku. Także z tego powodu na tarczce, w miejscu rejestracji parametrów nie można nanosić żadnych poprawek, a zmiana danych jest uznana za fałszerstwo, które podlega karze pozbawienia wolności od 3 do 8 lat.

 

Jak obsługiwać tachograf na tarczki?

Wbrew pozorom dosłownie wszystko, co ma związek z jazdą. Możemy kontrolować cały przebieg dnia, czasy naszej pracy, przerwy i odpoczynku. Możemy w przybliżeniu określić zużycie paliwa na podstawie wykresu prędkości, obroty silnika, pokonany dystans, a nawet jazdę innym kursem. Tarczka także pokaże wszelkie podejrzane czynności zafałszowania i nieprawidłowości w rejestracji. Jest jeden warunek- musimy potrafić je odczytać. Prędkość to główna jednostka, która najbardziej rzuca się w oczy po spojrzeniu na tarczkę. Mocno rozdarty wykres, który zajmuje dużo miejsca, jest rysowany cienką kreską. Przy założeniu, że tarczka została prawidłowo dobrana możemy określić bardzo dokładnie z jaką prędkością w danym miejscu poruszał się dany pojazd. Jak wiadomo przy określaniu odcinka drogi niezbędne jest porównanie prędkości z wykresem drogi. Jest to linia, która tworzy podczas jazdy krzywą zębatą, potocznie zwaną przez kierowców sierżantami, która jest wykonywana przez rysik regulowany krzywką w kształcie serca. Jedna linia na tarczce prowadzona z góry na dół lub odwrotnie odpowiada 5 km przejechanym na drodze. Ale to tylko jedna z informacji. Najistotniejsze informacje, szczególnie w obliczu kontroli przez Inspekcję Transportu Drogowego, dostarcza tzw. wykres grup roboczych, gdzie zapisywany jest czas jazdy, dyżuru i odpoczynku. Łatwo jest rozpoznać taki wykres, gdyż znajduje się blisko środka tarczki i składa się z naprzemiennych linii różnej grubości. To właśnie ta grubość określa rodzaj grupy roboczej i dlatego możemy odpowiednio odczytać:
linia gruba, która wyznacza czas jazdy (nie może przekroczyć 9 godzin na dobę),
linia średniej grubości, określająca pasywny czas pracy,
linia cienka, która oznacza przerwę.

 

Tarczki tachografu jak długo przechowywać?

Przede wszystkim dla inspekcji pracy, a także dla zatrudnionych kierowców, pracodawca ma obowiązek przechowywać dane z tachografów cyfrowych i analogowych, kart kierowców, tarczki, karty drogowe i wiele innych przez okres 3 lat i udostępniać je na każde żądanie kierowcy czy danego organu.